CZĘŚĆ II. NARZĘDZIA BADAWCZE

ROZDZIAŁ 4
SYSTEM OCENY STANU DYNAMICZNEGO MASZYN
WIRNIKOWYCH

UNIFIKACJA OZNACZEŃ

WARTOŚCI KRYTERIALNE

DEFINICJE, NORMY

Znacząca część nieporozumień specjalistów, przy omawianiu zagadnień związanych z dynamiką maszyn wirnikowych, ma swoje źródło w braku wspólnego języka. Każda dyscyplina naukowa ma swoją specyficzną terminologię i własny żargon techniczny. Te same terminy oznaczają często coś innego w różnych środowiskach specjalistów. Terminologia i oznaczenia dotyczące drgań są w znacznym stopniu znormalizowane. W praktyce jednak nie zawsze są one w tej postaci stosowane. W polskiej literaturze naukowej z dziedziny drgań funkcjonują określenia z literatury anglojęzycznej, czasami wzięte dosłownie, spolszczone, bądź w wolnym tłumaczeniu. Podobnie jest z literowymi oznaczeniami wielkości fizycznych, którymi przeważnie są pierwsze litery, lub skróty angielskich określeń tych wielkości. W każdym jednak wypadku niezbędne jest wyjaśnienie użytych oznaczeń i niestandardowych terminów. Temu między innymi celowi służy niniejszy rozdział.
Niemal wszystkie niesprawności techniczne maszyn wirnikowych uwidaczniają się w drganiach elementów maszyn. Do oceny ich stanu dynamicznego wykorzystuje się przede wszystkim diagnostyczną informatywność drgań maszyn. Podstawą wibroakustycznej oceny stanu dynamicznego maszyny jest intensywność drgań. Za miarę intensywności drgań można przyjąć każdą wielkość charakteryzującą stan drganiowy maszyny. Dla potrzeb zaawansowanej analizy dynamiki wirników zaproponujemy jednolity system przedstawiania drgań elementów maszyn wirnikowych szczególnie użyteczny ze względu na system komputerowy MESWIR i jego możliwości wizualizacji wyników (patrz: rozdział 3). Na system ten składają się charakterystyczne arkusze, na których zestawione są między innymi karty diagnostyczne, wykresy analizy widmowej, tabele amplitud drgań oraz karty wykresów słupkowych.
Niektóre z elementów tych arkuszy były już prezentowane wcześniej (rozdział 3). W niniejszym rozdziale omówimy jedynie po jednym przykładzie każdej z tych form prezentacji wyników. Zastosujemy tu ten sam, jednolity system oznaczeń i określeń, uprzednio szczegółowo zdefiniowany. W następnych rozdziałach niniejszej monografii system ten będzie wielokrotnie wykorzystywany.
Osobny podrozdział zawiera zestawienie różnych wartości kryterialnych stanowiących poziom odniesienia dla pomierzonych lub obliczonych drgań maszyn: znormalizowanych, a także tych stosowanych w praktyce przez system diagnostyczny DT200, o którym była już mowa w rozdziale 3. Szczególnie interesujące dla Czytelnika mogą być ARKUSZE-A,B i D oraz tabele nr 10 i 11 zawierające komplet tego rodzaju danych odnoszących się do dużego obiektu rzeczywistego. Na ogół dane te nie są publikowane i stanowią poufny materiał dysponentów obiektów. Również tabele nr 15 i 16 przedstawiają interesujące dane dotyczące wartości granicznych konkretnych jednostek energetycznych.
Przedstawimy także w sposób prosty, ale matematycznie ścisły pojęcia stosowane w analizie drgań, a mianowicie pasma analizy widmowej i logarytmiczną skalę poziomu intensywności drgań, wyrażaną w decybelach. W rozdziale przedstawimy też fragment analizy odnoszący się do niestabilności hydrodynamicznej łożysk ślizgowych, podamy przyczyny tego zjawiska i sposoby ograniczenia jego wpływu. Na końcu w sposób encyklopedyczny wyjaśnimy główne terminy używane w dziedzinie dynamiki wirników ze szczególnym uwzględnieniem drgań ich elementów. Załączymy też wykaz norm związanych z przedmiotem rozważań.

Rozdział IV (plik pdf 1,3 MB)